In het vorige artikel hebben we gezien dat de accountant leidend is voor wat betreft de inrichting van de
accountantscontrole. Om een goede controle uit te voeren moet hij echter ook onbelemmerd onderzoek
kunnen doen. Artikel 5 van de verordening kent de bevoegdheid om onbelemmerd onderzoek te doen toe
aan de accountant. Dit natuurlijk met in achtneming van de afspraken met de raad, zoals neergelegd in het
programma van eisen bij de aanbesteding. Het artikel legt aan het college de plicht op om er voor te zorgen,
dat de accountant een onbelemmerde toegang heeft tot alle burelen van de gemeente en de ambtenaren
van de gemeente volledig meewerken aan de accountantscontrole.
Artikel 6. Overige controles en opdrachten
Naast de controle van de jaarrekening zijn er meer werkzaamheden binnen de gemeente die de inzet van
een accountant (kunnen) vereisen. Zo eisen ministeries voor de verantwoording over de uitvoering van de
medebewindstaken door gemeenten (specifieke uitkeringen) vaak een aparte accountantsverklaring. De
aanwijzing van de accountant voor onder andere dit soort accountantscontroles is een bevoegdheid van het
college. Ook kan het college besluiten om advieswerkzaamheden uit te besteden aan de door de raad
benoemde accountant. Het betreft hier vanzelfsprekend advieswerkzaamheden die samenhangen met de
gebruikelijke adviesfunctie van de accountant die de onafhankelijkheid van de accountant niet in gevaar
brengen.
Het eerste lid van artikel 6 van de verordening regelt hoe het college moet omgaan met de uitbesteding van
"advieswerkzaamheden" zoals de verbetering van de administratieve organisatie, aan de door de raad
benoemde accountant. Door deze werkzaamheden te gunnen aan de door de raad benoemde accountant
kan de onafhankelijkheid en daarmee de integriteit van de accountant ten aanzien van zijn
controlewerkzaamheden voor de raad in het geding komen. Op de loer liggende belangenverstrengeling
tussen college en accountant kan mogelijk een weerslag hebben op de kwaliteit van de controle van de
jaarrekening. Hetzelfde geldt voor die gevallen waarbij de accountant bij de accountantscontrole zijn eigen
werk moet controleren. Het lid bepaalt, dat het college voor advieswerkzaamheden, zoals bijvoorbeeld op het
gebied van de bestuurlijke informatieverzorging of de rechtmatigheid, de door de raad benoemde accountant
kan inschakelen. Indien het college dit voornemen heeft, dient hij de raad hier vooraf over te informeren. Dit
biedt de raad de mogelijkheid om over de desbetreffende uitbesteding van werkzaamheden zijn oordeel te
vormen en zijn bedenkingen aan het college kenbaar te maken. Overigens wordt de accountantswetgeving
op het gebied van dit soort advieswerkzaamheden de komende jaren aangescherpt.
Het tweede en het derde lid regelen, dat het college voor de overige controlewerkzaamheden in het
algemeen de door de raad benoemde accountant inschakelt. Het college mag hiervan afwijken indien dit in
het belang van de gemeente is. De accountant die de jaarrekening controleert, is vaak beter bekend met de
gemeentelijke administraties. Daarbij kunnen controles van de jaarrekening en controles van
medebewindstaken tegelijkertijd door één accountant worden uitgevoerd (single audit). Dit levert een
aanzienlijke besparing op. In bepaalde gevallen is inschakeling van een andere accountant raadzaam en
soms zelfs onoverkomelijk. De reden hiervoor kan van prijstechnische aard zijn, maar ook van bijvoorbeeld
organisatorische aard (zo kunnen de controlewerkzaamheden gemeenschappelijke activiteiten met een
andere gemeente betreffen en de accountantscontrole hiervan door de accountant van de andere gemeente
worden uitgevoerd). De verordening regelt dat het college in deze gevallen vrij is in de keuze van de
accountant.
Artikel 7. Rapportering
Het derde en vierde lid van artikel 213 Gemeentewet regelt de rapportering en de inhoud daarvan van de
accountant aan de raad en het college. Aanvullend daarop kan de raad in zijn programma van eisen bij de
aanbesteding aanvullende inhoudelijke eisen stellen, maar ook aanvullende rapporteringen van de
accountant verlangen (artikel 2, lid 3, letters c e van deze verordening). Artikel 7 regelt aanvullende zaken
aangaande de rapportering op grond van de door de accountant uitgevoerde controles. Zaken die dan
natuurlijk wel in het programma van eisen bij de aanbesteding moeten worden geregeld.
